اجزای کپسول اکسیژن چیست؟
🧭 اجزای کپسول اکسیژن چیست؟ | معرفی قطعات و نحوه عملکرد سیلندر اکسیژن
✅ مقدمه
کپسول اکسیژن یکی از تجهیزات حیاتی در حوزهی پزشکی و صنعتی است که برای ذخیره و تأمین اکسیژن فشرده مورد استفاده قرار میگیرد. آشنایی با اجزای تشکیلدهندهی کپسول اکسیژن برای استفادهی ایمن، نگهداری صحیح و تعمیرات ضروری اهمیت زیادی دارد. در این مقاله با مهمترین بخشهای سیلندر اکسیژن و نقش هرکدام آشنا میشویم.
🔹 اجزای اصلی کپسول اکسیژن
کپسول اکسیژن از چند بخش کلیدی تشکیل شده است که هرکدام وظیفهی خاصی در ذخیره، کنترل و انتقال اکسیژن دارند. این اجزا عبارتاند از:
1. بدنه یا سیلندر اصلی (Cylinder Body)
- بخش فلزی و محکم کپسول که اکسیژن فشرده درون آن ذخیره میشود.
- معمولاً از فولاد ضدزنگ یا آلومینیوم ساخته میشود تا در برابر فشار بالا مقاوم باشد.
- روی بدنه، اطلاعاتی مانند فشار کاری، حجم، شماره سریال و تاریخ تست هیدرواستاتیک درج میشود.
2. شیر کپسول (Cylinder Valve)
- شیر اصلی در قسمت بالای سیلندر قرار دارد و مسئول باز و بسته کردن جریان اکسیژن است.
- انواع شیرها شامل شیر دستی، شیر سوزنی و شیر اتوماتیک میشوند.
- از مواد مقاوم در برابر خوردگی ساخته میشود تا ایمنی گاز حفظ شود.
3. رگلاتور یا تنظیمکننده فشار (Regulator)
- مهمترین بخش کنترلی در کپسول اکسیژن است.
- فشار زیاد داخل سیلندر را به فشار قابل استفاده و ایمن برای بیمار یا دستگاه تبدیل میکند.
- اغلب دارای گیج فشار (Pressure Gauge) برای نمایش میزان اکسیژن باقیمانده است.
4. گیج فشار (Pressure Gauge)
- عقربهای است که میزان فشار داخل کپسول را نشان میدهد.
- وقتی عقربه به محدودهی قرمز نزدیک میشود، به معنی کم بودن میزان اکسیژن است و باید سیلندر شارژ شود.
5. فلومتر یا دبیسنج (Flow Meter)
- وظیفهی تنظیم دقیق میزان جریان اکسیژن (لیتر در دقیقه) را بر عهده دارد.
- معمولاً روی رگلاتور نصب میشود و با پیچ تنظیم، مقدار خروجی اکسیژن را کنترل میکند.
6. بابلر یا رطوبتساز (Humidifier Bottle)
- اکسیژن خشک میتواند باعث خشکی گلو و مجاری تنفسی شود.
- بابلر، اکسیژن خروجی را از آب عبور میدهد تا مرطوب شود.
- معمولاً از جنس پلاستیکی مقاوم بوده و کنار رگلاتور نصب میشود.
7. شلنگ و ماسک یا نازال بینی (Oxygen Tubing & Mask)
- شلنگ اکسیژن گاز را از کپسول به بیمار منتقل میکند.
- انتهای شلنگ به ماسک یا نازال بینی متصل میشود.
- ماسک برای پوشش کامل دهان و بینی، و نازال برای انتقال مستقیم اکسیژن از طریق سوراخهای بینی استفاده میشود.
🔹 اجزای جانبی و ایمنی
برخی از کپسولها دارای قطعات جانبی برای افزایش ایمنی هستند، از جمله:
- دریچه اطمینان (Safety Valve): برای تخلیه فشار اضافی در مواقع خطر.
- دسته و پایه نگهدارنده: برای حمل آسان و ثابت نگه داشتن سیلندر.
- درپوش محافظ شیر: برای جلوگیری از آسیب یا گرد و غبار.
✅ نتیجهگیری
اجزای کپسول اکسیژن به گونهای طراحی شدهاند که ایمنی، کنترل فشار و استفاده راحت از اکسیژن را تضمین کنند. شناخت هر بخش، به کاربر کمک میکند تا در هنگام استفاده، نگهداری یا تعویض قطعات، از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کند.
