اجزای کپسول اکسیژن چیست؟

🧭 اجزای کپسول اکسیژن چیست؟ | معرفی قطعات و نحوه عملکرد سیلندر اکسیژن

✅ مقدمه

کپسول اکسیژن یکی از تجهیزات حیاتی در حوزه‌ی پزشکی و صنعتی است که برای ذخیره و تأمین اکسیژن فشرده مورد استفاده قرار می‌گیرد. آشنایی با اجزای تشکیل‌دهنده‌ی کپسول اکسیژن برای استفاده‌ی ایمن، نگهداری صحیح و تعمیرات ضروری اهمیت زیادی دارد. در این مقاله با مهم‌ترین بخش‌های سیلندر اکسیژن و نقش هرکدام آشنا می‌شویم.

🔹 اجزای اصلی کپسول اکسیژن

کپسول اکسیژن از چند بخش کلیدی تشکیل شده است که هرکدام وظیفه‌ی خاصی در ذخیره، کنترل و انتقال اکسیژن دارند. این اجزا عبارت‌اند از:

1. بدنه یا سیلندر اصلی (Cylinder Body)

• بخش فلزی و محکم کپسول که اکسیژن فشرده درون آن ذخیره می‌شود.
• معمولاً از فولاد ضدزنگ یا آلومینیوم ساخته می‌شود تا در برابر فشار بالا مقاوم باشد.
• روی بدنه، اطلاعاتی مانند فشار کاری، حجم، شماره سریال و تاریخ تست هیدرواستاتیک درج می‌شود.

2. شیر کپسول (Cylinder Valve)

• شیر اصلی در قسمت بالای سیلندر قرار دارد و مسئول باز و بسته کردن جریان اکسیژن است.
• انواع شیرها شامل شیر دستی، شیر سوزنی و شیر اتوماتیک می‌شوند.
• از مواد مقاوم در برابر خوردگی ساخته می‌شود تا ایمنی گاز حفظ شود.

3. رگلاتور یا تنظیم‌کننده فشار (Regulator)

• مهم‌ترین بخش کنترلی در کپسول اکسیژن است.
• فشار زیاد داخل سیلندر را به فشار قابل استفاده و ایمن برای بیمار یا دستگاه تبدیل می‌کند.
• اغلب دارای گیج فشار (Pressure Gauge) برای نمایش میزان اکسیژن باقیمانده است.

4. گیج فشار (Pressure Gauge)

• عقربه‌ای است که میزان فشار داخل کپسول را نشان می‌دهد.
• وقتی عقربه به محدوده‌ی قرمز نزدیک می‌شود، به معنی کم بودن میزان اکسیژن است و باید سیلندر شارژ شود.

5. فلومتر یا دبی‌سنج (Flow Meter)

• وظیفه‌ی تنظیم دقیق میزان جریان اکسیژن (لیتر در دقیقه) را بر عهده دارد.
• معمولاً روی رگلاتور نصب می‌شود و با پیچ تنظیم، مقدار خروجی اکسیژن را کنترل می‌کند.

6. بابلر یا رطوبت‌ساز (Humidifier Bottle)

• اکسیژن خشک می‌تواند باعث خشکی گلو و مجاری تنفسی شود.
• بابلر، اکسیژن خروجی را از آب عبور می‌دهد تا مرطوب شود.
• معمولاً از جنس پلاستیکی مقاوم بوده و کنار رگلاتور نصب می‌شود.

7. شلنگ و ماسک یا نازال بینی (Oxygen Tubing & Mask)

• شلنگ اکسیژن گاز را از کپسول به بیمار منتقل می‌کند.
• انتهای شلنگ به ماسک یا نازال بینی متصل می‌شود.
• ماسک برای پوشش کامل دهان و بینی، و نازال برای انتقال مستقیم اکسیژن از طریق سوراخ‌های بینی استفاده می‌شود.

🔹 اجزای جانبی و ایمنی

برخی از کپسول‌ها دارای قطعات جانبی برای افزایش ایمنی هستند، از جمله:

• دریچه اطمینان (Safety Valve): برای تخلیه فشار اضافی در مواقع خطر.
• دسته و پایه نگهدارنده: برای حمل آسان و ثابت نگه داشتن سیلندر.
• درپوش محافظ شیر: برای جلوگیری از آسیب یا گرد و غبار.

✅ نتیجه‌گیری

اجزای کپسول اکسیژن به گونه‌ای طراحی شده‌اند که ایمنی، کنترل فشار و استفاده راحت از اکسیژن را تضمین کنند. شناخت هر بخش، به کاربر کمک می‌کند تا در هنگام استفاده، نگهداری یا تعویض قطعات، از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کند.